<< vorige artikel • alle artikelen • volgende artikel >>
Week 52A – Ekster
We komen ze overal tegen, ook nu in de winter, deze mooie stoutmoedige vogels.
Eksters zijn intelligente vogels met een fascinerende leefwijze. Ze staan bekend als vogels die glimmende voorwerpen, zoals sierraden en zilveren theelepeltjes, ‘stelen’ en naar hun nest brengen. Dit gedrag komt voort uit de onverzadigbare nieuwsgierigheid van eksters; alles dat er ‘anders’ uitziet, wordt onderzocht, zo nodig meegenomen en eventueel begraven onder enkele bladeren voor later gebruik.
Eksters, met een spanwijdte van zo´n 52-60 cm, zijn onmiskenbaar vanwege hun ogenschijnlijk zwart-witte verenkleed en lange staart. Het zwart van de vogel blijkt echter een bont palet aan metallic-kleuren, d.w.z. zwart met een groene, paarse en blauwe glanslaag, te vertonen. Verder hebben ze een stevige donkere snavel.
Eksters zijn vaak rumoerig. Met luid gekrijs kunnen ze vanuit een boom een kat ´uitschelden´, weg- of uitdagen. Ze beschikken echter over een grote variatie aan krassende en schorre geluiden., maar kunnen ook zacht zingen en zelfs andere vogels imiteren.
Eksters zijn omnivoren (alleseters) en eten wat ze maar kunnen vinden. Het zijn jager-verzamelaars. Het grootste deel van hun menu (in meer natuurlijke leefgebieden) bestaat uit kevers, insecten en regenwormen, maar ze eten ook kleine zoogdieren, zoals muizen, hagedissen en alles wat ze maar te pakken krijgen. Om prooien te vangen kunnen ze sprongen opzij maken.
Paartjes zoeken in de vroege ochtend langs wegen naar nachtelijke verkeersslachtoffers (vogels, egels, hazen) en in het broedseizoen, wanneer de eksters zelf jongen hebben, kunnen ze zich bovendien tegoed doen aan eitjes en jongen van andere vogels.
Eksters zoeken hun voedsel bijna altijd op de grond. Je ziet ze echter ook weleens op schapen en koeien om parasieten van deze dieren te pikken. Daarnaast eten ze bessen en zaden als die voorhanden zijn.
In stedelijk gebied maken eksters gebruik van (bedoeld en onbedoeld) voedselaanbod door mensen. Vuilniszakken worden opengepikt en langs routes naar scholen en bij horecagelegenheden worden brood- en andere etensresten (patat e.d.) gretig benut.
Eksters leven vooral in open gebieden, liefst met verspreid staande bomen. Ze mijden boomloos gebied en dichte bossen. Zoals wij merken, houden eksters zich sinds enkele decennia ook graag op in de nabijheid van mensen: tuinen, stadsparken, landbouwgebied zijn omgevingen waar eksters bijna altijd te vinden zijn, alwaar ze profiteren van het extra voedselaanbod dat mensen opleveren (afval).
Eksters leven in broedparen, zijn meestal monogaam en trouw voor het leven. Maar een enkele keer gaan ze vreemd en wordt een ander vrouwtje het hof gemaakt, met agressieve confrontaties tot gevolg als de eigenlijke partner het merkt.
Eksters leggen eieren – eén broedsel per jaar met meestal 5-7 eieren – vanaf eind maart tot in juni, maar voornamelijk in april. De broedduur is 17-24 dagen. Eksternesten zijn groot en worden (meestal) in de vork van een tak van een hoge boom gebouwd. De takken worden versterkt met aarde en klei en gevoerd met dunne wortels. De nesten zijn ook van boven overdekt tegen mogelijke indringers en hebben een verborgen ingang.
Eksters kunnen meerdere nesten maken waarbij er slechts één wordt bewoond. De jongen zitten 22-30 dagen op het nest en blijven na uitvliegen ongeveer 6 weken in de buurt van de ouders, waarmee ze nog een ´gezin´ vormen.
Buiten de broedtijd leven eksters vaak in groepsverband. Tot hun derde levensjaar vormen ze zogenaamde ‘jeugdbendes’, waarin ze de ervaring opdoen die een ekster nodig heeft om zelf jongen groot te kunnen brengen.
Eksters zijn standvogels, dat wil zeggen dat ze hier in Nederland overwinteren. Uit ringonderzoek blijkt dat eksters zelden verder dan 30 kilometer van de plek waar zij geringd zijn, worden aangetroffen. Alleen eksters uit het uiterste noorden van Europa trekken zuidelijker als winterse omstandigheden dat noodzakelijk maken.
De ekster staat symbool voor – hoe kan het ook anders – nieuwsgierig, intelligent, sociaal, brutaal, menslievend, speels, waakzaam, sluw en wilskracht.
Eva Nijhoff
Zie ook: www.vogelbescherming.nl
——
Deze tekst is geschreven door een vrijwilliger van Gezond Natuur Wandelen.
——
Tags bij dit artikel:
