<< vorige artikel • alle artikelen • volgende artikel >>
Week 41 – Wilde Kardinaalsmuts
Euonymus Europaeus
Mijn allereerste natuurmoment als begeleider van Gezond Natuur Wandelen ging over de Kardinaalsmuts. Ik weet het nog als de dag van gisteren. Het was september 2014 en ik was nog maar net begonnen als vrijwillig wandelbegeleider van Gezond Natuur Wandelen in de Kennemerduinen. Ik was best heel nerveus om voor de groep te staan. Want het begeleiden van een wandeling is een, maar het doen van een natuurmoment was toch wel echt iets heel anders….. Maar ik ging de uitdaging aan, met Ronald van Zon als mijn mentor. Inmiddels zijn we twee jaar verder en heb ik al heel wat natuurmomentjes mogen doen tijdens de wandelingen. En wat is het toch leuk om op die manier mijn enthousiasme voor de natuur te kunnen delen met de andere wandelaars!
Maar nu over de Kardinaalsmuts. Het is een typische herfstplant en is gemakkelijk te herkennen. In het najaar zit de soort namelijk helemaal vol met van die prachtige rozerode bessen die lijken op de muts van een kardinaal. Het is een zogenaamde doosvrucht met aan de binnenkant 4 kamers. Zodra de vrucht opensplijt zie je dat er in elk van de kamers een feloranje zaadje zit. De vogels zijn er gek op en zorgen op hun beurt weer voor de verspreiding van de zaden via hun ontlasting. Voor de mens zijn deze zaden overigens bijzonder giftig, dus pas op! Toch is het is niet alleen de kleurencombinatie van de vruchtjes die zo opvalt in de herfst, maar zeker ook de bladeren die voordat ze afvallen verkleuren van groen naar helderrood.
Zoals gezegd is de Kardinaalsmuts dus een bladverliezende struik die wel tot 6 meter hoog kan groeien. Hij groeit bij voorkeur op kalkhoudende grond en komt voor in bossen en struikgewas, maar vooral ook in de duinen. Verder is de Kardinaalsmuts vaak te vinden in de nabijheid van de Sleedoorn , de Meidoorn en de Rode Kornoelje. Hij bloeit vaak 2 keer met kleine groen-witte onopvallende bloementjes op een lange steeltjes. De eerste keer aan het begin van de zomer en in de nazomer bloeit hij vaak voor de tweede keer.
Een leuk weetje van de Kardinaalsmuts is verder dat het de zogenaamde ‘waardplant’ is voor diverse vlinders, waaronder de Kardinaalsmutsstippelmot. Deze vlinder legt haar eitjes enkel en alleen op de Kardinaalsmuts, waarbij de bladeren van de Kardinaalsmuts dienen als enige voedselbron voor de rupsen die uit de eitjes komen. In de zomer spint deze stippelmot vervolgens de hele struik in met gemeenschappelijke webben, waarin ook de verpopping plaatsvindt. Bijzonder is dat de struik in staat is om in de vroege zomer nogmaals nieuwe bladeren te vormen (het zogenoemde Sint-Janslot) nadat de eerdere bladeren zijn aangetast door de rupsen.
Een ander opvallend kenmerk van de struik is de vierkantige takken, door de vorming van zogenaamde kurklijsten. De jonge takken van de Kardinaalsmuts zijn groen, maar naarmate hij ouder wordt , vormen zich op de takken 4 kurklijsten. In Frankrijk wordt de soort dan ook wel ‘Bois Carré’ genoemd. Op latere leeftijd groeien deze kurklijsten aan elkaar en verkleuren de takken helemaal tot grijsbruin. In de winter vormt de bast van de Kardinaalsmuts bovendien een belangrijke voedselbron voor de konijnen en de damherten, door de afwezigheid van voldoende groen.
Tot slot nog een paar kleurige foto’s van de Kardinaalsmuts; zelf’geschoten’ afgelopen weekend langs De Boseilanden in Hoofddorp.
——
Deze tekst is geschreven door een vrijwilliger van Gezond Natuur Wandelen.
——
Tags bij dit artikel:
